Janizm hakkında bilgi

Hindistan'da
yaklaşık M.Ö.4 yüzyılda ortaya çıkan dini akımlardan biridir.
Hindistan'da ki dört büyük dinden biridir. Kurucusu Mahavira (M.Ö.599 -
527 ) Benares' te doğmuş, otuz yaşına gelince evini, karısını, ve
çocuğunu terk ederek rahiplik elbisesini giymiş ve kendini dünyadan
soyutlamıştır. Caynizm daha çok asiller ve halk arasında yayılmıştır.
Mahavira 72 yaşında Bihar' da ölünceye kadar doktrinini vaaz yöntemiyle
yaymış ve Mahavira' nın Nirvana' ya kavuşması Caynist takvimin
başlangıcı sayılmıştır.

Caynacılık Hindistan' ın Kasi ve Kosola'
ya kadar yayılım gösterdikten sonra M.Ö. 2 yüzyılda batı ve güneye
yayılmaya başlamıştır. Caynacılığın ortaya çıkışından başlayan görülen
bölünmeler MS.80'de iki ayrı grubun doğmasıyla sonuçlandı. Bunlar
Şvetambaralar (Beyaz Giyinenler) veDigambaralar (Göğü
Giyinenler-Çıplaklar-) Digambaralar kadının kurtuluşunun imkansızlığına
inanıyorlardı.MS.9 yüzyılda Rastrakütalar en parlak dönemlerini
yaşadılar. Batıda Şvetambara Caynacılığı yaygınlaştı. Özellikle 10-11.
Yüzyıllarda büyük Cayna tapınakları Gucerat ve Racastan' da yapılmaya
başlandı. 12 yüzyılda Cayna Dini'ni kabul eden Hükümdar Kumarapala Gucerat'ı örnek bir Cayna devleti yaptı.İnançları ve Ahlak Anlayışı

Mahavira
ile Buda aynı çağda aynı memlekette yaşamışlar, benzeri inanç ve
öğretileri yaymışlardır. Mahavira tanrı fikri üzerinde durmamakla
beraber bazı Caynistler Tanrı'nın varlığına inanırlar. Tapınaklarında
tanrı heykelleri vardır.

Caynacılığın amacı insanı varoluştan
gelen acılardan ve karma'ya bağlı yeniden doğuştan kurtarmaktır.
Caynacılıkta iki kategori ayırt eder ;

-Canlı Öz (Civa)
-Canlı olmayan Öz (Aciva)

Bunların
arasında temel fark bilinçtir.Temel ilkeyse Ahimsa'dır. Yani bütün
canlılara karşı şiddetten kaçınmaktır. Mantıksal planda Anekantava da (
gerçeğin görünümlerinin çeşitliği) benimsenmiştir. Buna göre bütün
mutlak olumlular olanak dışıdır.

Cayna ahlakı üç temel ilkeye dayanır. Bunlar ;
-Doğru görüş
-Doğru bilgi
-Doğru davranış. Laiklerin yaşamı daha sonraki sıkı çileci yaşama geçiş için bir
hazırlık olarak düşünülmüştür.

Caynaların
başlıca ahlaki prensipleri öldürmemek, yalan söylememek,hiçbir şekilde
çalmamak,olabildiğince cinsel ilişkiden uzak kalmak şeklinde
özetlenebilir. Dürüst ve sade bir hayat sürmeği prensip edinen,
Janistler içki içmezler.

Janistler,ancak kendi dinlerine
uyanların ölümsüzlüğüne inanırlar. Onlara göre evren
ebedidir,yaratılmamıştır. Cennet ve cehennem vardır. Ayinleri rahip ve
rahibeler idare eder. Gösterişli mabetleri vardır. ibadet esnasında
Tirtankaralar'la ilgili ilahiler söyler bazen Hindu tanrılarına tövbe
ve ibadet ederler.

Bihar ve Maysor (Şreveno-Belgda Bahubali'nin
10. Yüzyıldan kalma 20 metre büyüklüğündeki heykelinin bulunduğu yer)'
a gidip Hacı olurlar.Kutsal Kitapları

5.yüzyılda büyük bir
meclis; Şvetambaraları Valabhi' de toplayarak bir araya getirdi. Burada
kutsal metinler bir daha değiştirilmemek üzere bir araya getirilerek
yazılmak suretiyle Janizm'in kutsal kitabı “Agamalar “ meydana
gelmiştir.Günümüzde Janizm (Caynacılık)

Caynalar "ahimsa"
ilkesine dayanarak zanaatla ilgilenmediklerinden çoğu tüccar ve
zengindir. Bütün insanların çeşitliliğine inanan Caynalar Budistlerin
tersine herkesle yemek yerler. Hindularınki kadar katı olmayan
mesleklere bağlı bir kast sistemini benimsemişlerdir. Günümüz de sayısı
yaklaşık 4.000.000 olan Janizm taraftarlarının, büyük çoğunluğu
Hindistan'da yaşamasına karşılık Avrupadan Amerikaya hatta
Avustralya'ya kadar Janist topluluklara ve ibadet yerlerine rastlamak
mümkündür.